W ostatnim czasie dość głośno jest szczególnie w mediach o tzw. jeździe na podwójnym gazie. Oczywiście chodzi tutaj o poruszanie
się pojazdem, najczęściej samochodem po spożyciu alkoholu. Pewnie nie raz
widzieliście nagłówki gazet, informacje w telewizji i różne kampanie zatytułowane
”Zygzakiem po Polsce…”, „Pijani kierowcy plagą na polskich drogach!”,
„Dramatyczne statystyki, pijani kierowcy!”, „Kolejni pijani kierowcy w rękach Policji”
itd.
Przyjrzyjmy się temu dokładnie!
Według statystyk prowadzonych przez Policję w latach
2013-2017, stwierdzono następującą ilość wypadków drogowych z udziałem
uczestników ruchu będących pod działaniem alkoholu:
Rok
|
Wypadki
|
2017
|
2788
|
2016
|
2967
|
2015
|
3128
|
2014
|
3522
|
2013
|
4028
|
Zgodnie z raportem opublikowanym przez Policję w
2017 roku użytkownicy dróg (kierujący, piesi, pasażerowie) będący pod
działaniem alkoholu uczestniczyli w 2 788 wypadkach drogowych (8,5% ogółu
wypadków), śmierć w nich poniosło 341 osób (12% ogółu zabitych), a 3 150 osób
odniosło obrażenia (8% ogółu rannych).
Natomiast uczestnicy ruchu będący pod
działaniem alkoholu spowodowali 2 163 wypadków (6,6% ogółu), w których
zginęły 273 osoby (9,6%), a rannych zostało 2 440 osób (6,2%). Najwięcej wypadków
kierujący będący pod działaniem alkoholu spowodowali na skutek niedostosowania
prędkości do warunków ruchu, nieudzielenia pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowego
wyprzedzania oraz niezachowania bezpiecznej odległości między pojazdami.
Jednak interesujące jest to, że statystyki dotyczące
wypadków obejmują zarówno kierowców w stanie nietrzeźwości jak i po wypiciu
alkoholu, a znaczna większość to ta druga grupa. Co ciekawe, nawet osoby z
wynikiem jakimkolwiek innym niż 0,0 promila są ujmowane w statystykach
dotyczących wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych uczestników ruchu
drogowego. Należy też zauważyć, że pojazdem mechanicznym nie jest tylko
samochód lecz wszystkie pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy
samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, motorowery, lokomotywy kolejowe,
samoloty, helikoptery, statki wodne, tramwaje, trolejbusy itd.)
Dla przykładu piesi, będący pod działaniem alkoholu
spowodowali w 2017 roku 518 wypadków, w ich wyniku śmierć poniosło 71 osób, a
454 zostały ranne.
Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie
nietrzeźwości jest przestępstwem, natomiast pod wpływem alkoholu wykroczeniem.
WYKROCZENIE
|
PRZESTĘPSTWO
|
Kierowca będący pod wpływem alkoholu to kierowca,
który w wydychanym powietrzu ma powyżej 0,2 promila alkoholu lub powyżej 0,1
mg/dm3 alkoholu we krwi ale nie więcej niż 0,5 promila lub 0,25
mg/dm3 alkoholu we krwi.
|
Kierowca
nietrzeźwy, to taki, który w wydychanym powietrzu ma powyżej 0,5 promila lub
0,25 mg/dm3 alkoholu we krwi.
|
Kierowca, który został zatrzymany pod wpływem
alkoholu prowadząc pojazd mechaniczny będzie odpowiadał na podstawie kodeksu
wykroczeń art. 87.
|
Kierowca,
który został zatrzymany w stanie nietrzeźwości prowadząc pojazd mechaniczny
będzie odpowiadał na podstawie kodeksu karnego art. 178a.
|
§ 1. Kto, znajdując się w stanie po użyciu
alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w
ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny
nie niższej niż 50 złotych.
§ 1a. Tej samej karze podlega, kto, znajdując się
w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi
na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd
niż określony w § 1.
§ 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu
alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w
strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1,podlega
karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia
określonego w § 1 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.
§ 4. W razie popełnienia wykroczenia określonego w
§ 1a lub 2 można orzec zakaz prowadzenia pojazdów innych niż określone w § 1.
|
§
1. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub
powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§
2.(uchylony)
§
3.(uchylony)
§
4. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej prawomocnie
skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod
wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173,
174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem
środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie
obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku
ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
I
przepis odnoszący się do zakazu prowadzenia pojazdów, kodeks karny art. 42:
§
1. Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie
skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności
popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę
zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.
§
1a. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie
skazania za przestępstwo określone w:
1) art. 178b lub art. 180a;
2) art. 244, jeżeli czyn sprawcy polegał na
niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.
§
2. Sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia
wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie
popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod
wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w
art. 173, art. 174 lub art. 177.
§
3. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w
razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca
w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem
jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie
popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w
stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca
zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi
okolicznościami.
§
4. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w
razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny w warunkach
określonych w § 3.
|
- kara aresztu najkrócej 5 dni, najdłużej 30 dni,
- kara grzywny od 20 zł do 5.000 zł ale w tym
przypadku minimum 50 zł,
- zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3
lat,
|
-
kara grzywny od 100 zł do 1.080.000 zł,
-
kara ograniczenia wolności od miesiąca do 2 lat,
-
kara pozbawienia wolności od miesiąca do 2 lat albo od 3 miesięcy do 5 lat,
-
zakaz prowadzenia pojazdów od 3 lat do 15 lat albo dożywotnio,
|
Należy pamiętać, że zakaz prowadzenia pojazdów nie
musi dotyczyć wszelkich pojazdów, jeżeli posiadamy uprawnienia do prowadzenia
różnych pojazdów tj. kilka kategorii prawa jazdy, to orzeczenie kary może
zostać ograniczone do poszczególnego rodzaju pojazdu np. posiadając kategorię
prawa jazdy A i B a popełniliśmy wykroczenie poruszając się samochodem
osobowym, to istnieje możliwość, że orzeczona kara będzie dotyczyła wyłącznie
kategorii B.
|
Należy
pamiętać, że zakaz prowadzenia pojazdów nie musi dotyczyć wszelkich pojazdów,
jeżeli posiadamy uprawnienia do prowadzenia różnych pojazdów tj. kilka
kategorii prawa jazdy, to orzeczenie kary może zostać ograniczone do
poszczególnego rodzaju pojazdu np. posiadając kategorię prawa jazdy A i B a
popełniliśmy wykroczenie poruszając się samochodem osobowym, to istnieje
możliwość, że orzeczona kara będzie dotyczyła wyłącznie kategorii B.
|
Zgodnie
z art. 43 a § 2 kodeksu karnego:
W
razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 1, art.
179 lub art. 180 sąd orzeka świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7
na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w
wysokości co najmniej 5000 złotych, a w razie skazania sprawcy za
przestępstwo określone w art. 178a § 4 co najmniej 10 000 złotych, do
wysokości określonej w § 1.
Świadczenie
to nie może przekroczyć kwoty 60.000 zł.
|
Częstą praktyką sądów orzekając karę pozbawienia
wolności za przestępstwo z art. 178a k.k., jeżeli sprawca przestępstwa ma tzw.
czystą kartę karną, jest stosowanie zawieszenia kary pozbawienia wolności,
jednakże ku temu muszą zostać spełnione określone przesłanki tzn. zgodnie z art.
69 k.k.:
§ 1. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary
pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli
sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia
wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a
w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
§ 2. Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod
uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste,
dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Natomiast zgodnie z art. 70 k.k.:
§ 1. Zawieszenie wykonania kary następuje na okres
próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku.
Osoby, którym bardzo zależy na prowadzeniu pojazdu
na który orzeczono im zakaz, mogą ubiegać się po wykonaniu co najmniej połowy okresu
tego środka karnego o zmianę zakazu i istnieje możliwość, że będą mogły prowadzić
pojazd wyposażony w blokadę alkoholową. Zgodnie z art. 182a kodeksu karnego wykonawczego:
